پردازش تحلیلی بازتاب خیزش های انقلابی الجزایر و عراق در اشعار محمد العید آل خلیفه و معروف الرصافی

جهاد و مقاومت تبلور روح ایمان و آزادگی است که در دو قرن گذشته با ظهور پدیدۀ شوم استعمار، مفهوم آرمانی به خود گرفته است. این مبارزۀ مقدّس دست­مایه ی هنرنمایی شاعرانی است که نغمه سرایی شان، شهادت­نامۀ پیکرهای خونین ملّت هاست. الجزایر و عراق از جمله کشورهایی هستند که آرزوهای ملتشان در دوره ای از تاریخ با دست های پلید استعمار به یغما رفته است. تاریخ معاصر شاهد صفحه ای تاریک و دردناک از ستم های استعمار فرانسه در الجزایر و انگلیس در عراق است که نمود واقعی آن در سروده های پر احساس و واقع گرایانۀ شاعرانی چون محّمد العید و معروف الرّصافی قابل مشاهده است. شاعران هم­عصری که از نزدیک شاهد بیداد استعمارگران در کشور خویش بوده و همانند ملّت خود، بیداد اشغال گران را از نزدیک لمس و درک کرده اند. در جستار حاضر اشعار سیاسی دو شاعر به روش توصیفی- تحلیلی و به صورت تطبیقی بررسی شده که حاوی نتایج مذکور است: دو شاعر با سبکی کلاسیک در اشعار خود از دایرۀ فردیت خارج و به زبان گویای مردم خود مبدل می گردند؛ هر دو شاعر از سنت های عربی و دینی بهره می برند. گرچه اشعار رصافی بیشتر جنبۀ مذهبی و شعر محمد العید بیشتر بر مدار ملّی گرایی می چرخد، هر دو دارای زبان شعری ساده و به دور از تکلف و تصنع هستند و العید از تشبیهات بیشتری نسبت به رصافی استفاده می کند و زبانش تندتر و گزنده تر از اوست. معانی شعر هر دو روشن و از عبارات روان و الفاظ آسان تشکیل شده است. قصائد سیاسی دو شاعر، آیینۀ تمام نمای دردها، پیکار، پایداری و جان­فشانی مردمان مبارز دو سرزمین است. پیوند ناگسستنی نام دو شاعر با حوادث سیاسی تاریخ معاصر الجزایر و عراق، به گونه ای است که بیانگر سیر تحوّلات سیاسی  دو کشور در زمان اشغالگری بوده و نشانگر ابعاد مبارزاتی و التزام اجتماعی و سیاسی دو شاعر است